Próba skrobiowa bardzo obrazowo pokazuje czy w owocach pozostały jeszcze nieprzetworzone zapasy skrobi, a jeśli tak to ile jeszcze jej jest.
Próba skrobiowa polega na przekrojeniu jabłka i posmarowaniu odsłoniętego miąższu roztworem jodu. Jod, w przypadku obecności skrobi, w przeciągu niecałej minuty barwi się na intensywny, niemal czarny kolor – podczas gdy w przeciwnym przypadku powoduje tylko nieznaczne brązowe zabarwienie. W efekcie, na posmarowanej jodem powierzchni pojawiają się (lub nie) wyraźne ciemne plamy, znaczące miejsca gdzie wciąż znajduje się skrobia. Brak czarnego koloru oznacza, że skrobi już nie ma.
Do wykonania próby skrobiowej doskonale nadaje się popularny płyn Lugola, czyli wodny roztwór jodu w jodku potasu. (Jod nie rozpuszcza się w samej wodzie, stąd konieczność użycia jodku potasu, który pełni tutaj rolę swego rodzaju rozpuszczalnika.) W zupełności wystarczające jest 1-procentowe stężenie, czyli 1g jodu w 100ml. Jeśli masz w planie wykonanie jednej, lub tylko kilku prób, w niewielką buteleczkę płynu Lugola możesz zaopatrzyć się po prostu aptece. W przypadku większego zapotrzebowania, zdecydowanie ekonomiczniej jest przygotować sobie taki roztwór we własnym zakresie.
Przygotowanie płynu Lugola jest bardzo proste. Jedyne co jest potrzebne to:
- jod krystaliczny
- jodek potasu
- woda destylowana / demineralizowana
Do tego przydadzą się następujące drobiazgi:
- mała waga, z dokładnością do pojedynczych gramów
- zlewka z podziałką umożliwiającą odczytanie objętości
- coś do mieszania, np. szklana bagietka
- butelka chroniąca przed światłem (do przechowywania)
Przygotowanie płynu Lugola oraz przykładowe proporcje na 100ml:
- odważ 2g jodku potasu
- wsyp do zlewki, uzupełnij wodą do 100ml
- wymieszaj aż do pełnego rozpuszczenia
. - odważ 1g jodu krystalicznego
- wsyp do przygotowanego roztworu jodku potasu
- wymieszaj aż do pełnego rozpuszczenia
Płyn Lugola, jak każdy roztwór jodu, jest bardzo wrażliwy na światło, więc gdy składniki w całości się rozpuszczą, przelej go do chroniącego przed światłem pojemnika (lub zużyj od razu). Odpowiednio zabezpieczony może być przechowywany cały sezon.
Poniższe zdjęcia przedstawiają wynik próby skrobiowej na jabłkach z tego samego drzewa: w połowie sierpnia, tuż po zerwaniu pod koniec września, oraz po miesięcznym wysładzaniu, pod koniec października:
Brak jakichkolwiek czarnych miejsc świadczy o tym, że w jabłku nie ma już żadnej skrobi.